वजन/लठ्ठापणा /स्थूलतेची कारणे, लक्षणे व वजन कमी करण्याचे 12 आयुर्वेदीक घरगुती उपचार (Home remedies for weight loss/ obesity)

   Home remedies for obesity

        तुम्ही लठ्ठ आहात का ? तुमचा लठ्ठपणा तुम्हाला  निरोगी आयुष्य जगण्यात अडथळा निर्माण करतोय का ?  तुमच्या लठ्ठपणाचा तुम्हाला त्रास होतोय का ? तर घाबरून जाऊ नका  कारण आमचा लेख तुम्हाला या समस्येतून नक्की बाहेर काढेल. 

       वजन घटविण्याचे एकदा मनावर घेतल्यावर त्यादृष्टीने आहार व व्यायाम या दोन्ही गोष्टी खुप  महत्त्वाच्या असतात . वजन घटविण्यासाठी सुरुवात केल्यानंतर पहिले सुमारे 5 ते 6 किलो वजन हे लवकर कमी होते. पण पुढचे वजन कमी करण्याकरीता अक्षरशः मेहनत घ्यावी लागते. शरीर सुडोल  दिसावे यासाठी वजन कमी करणे म्हणजेच  शरीरातील चरबी कमी करणे होय.

तुम्ही लठ्ठ आहेत का?

    एखाद्या व्यक्तीचा बीएमआय (BMI) 30 पेक्षा जास्त असेल तर ते लठ्ठपणा दर्शवते . बीएमआय मोजण्यासाठी शरीराचे वजन (किलोग्रॅममध्ये) आणि व्यक्तीच्या उंचीचे चौरस (एमटी मध्ये) घ्या. 25  ते 29.9 च्या वर  बीएमआय (BMI) सूचित करते की, त्या  व्यक्तीच  वजन जास्त आहे. तेव्हा  वजन कमी करण्यासाठी आणि आरोग्याच्या देखभालसाठी योग्य उपाय करणे अधिक महत्त्वाचे आहे.

लक्षणे

    स्थुलतेची कारणे

 या वनस्पतीमध्ये काही सक्रिय संयुक्त आहेत. जे वजन कमी करण्यासाठी प्रोत्साहित करतात. कोरफड मध्ये एक एसीमँनन नामक कार्बोहायड्रेट(Carbohydrate) आहे. जे  शरीरातील वजन कमी करण्यात मदत करतात . कोरफड चा उपयोग करतांना कोरफडचे  जेल पाण्यात मिसळून उपयोग करावा.

हे आरोग्यासाठी आणि वजन कमी करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे द्रव्य आहे. यामध्ये जीवनसत्व के, सी, कॅल्शियम ,पोटॅशियम आणि सोडियम यासारखे घटक द्रव्य आहे. जे वजन कमी करण्यासाठी मदत करतात.  वजन कमी करण्यासाठी तुम्ही याचा उपयोग चहामध्ये करू शकता .

मेथी (Methi)

वजन कमी करण्यासाठी मेथी दाण्यांमध्ये आढळणारा घटकद्रव्य म्हणजे हेटरोपोलिसेकेराइड ज्याला गॅलॅक्टोमनन म्हणतात. हे भूक कमी करण्यासाठी मदत करते. मेथी बियाणे चयापचय आणि पचनास मदत करते. अशाप्रकारे हे वजन कमी करण्यास  महत्त्वपूर्ण घटक आहेत. दिवसातून दोन वेळा मेथी बियाणे एक चमचा  खाऊ शकता. किवा एक चमचा  मेथी बियाणे दोन ग्लास पाण्यात भिजवू शकता आणि त्यांना रात्रभर ठेवून दुसर्‍याच दिवशी सकाळी उपाशी पोटी प्यावे.

आले (Ginger)

आल्याचा वापर आयुर्वेदानुसार चरबी कमी करण्यासाठी होतो. अभ्यासाने हे सिद्ध केले आहे की आल्यामध्ये जिंझोल (Gingerol) नावाचे एक कंपाऊंड असते. जे दाहक असून चरबी कमी करण्यास मदत करते तसेच इन्सुलिन प्रतिरोधनावर देखील परिणाम करते. जर आपल्याला आल्याचा तिखट रस सेवन करणे कठीण होत असेल तर ते थोडे मध मिसळवून प्यावे.

कढीपत्ता(Carry leaves)

कढीपत्त्यामध्ये अल्कलोइद(Alkaloid)कंपाऊंड आहे. त्यामुळे ते पचन, डिटॉक्सिफिकेशन (Detoxification) करून  चरबी कमी करणे. तसेच वजन कमी करण्याच्या प्रक्रियेस मदत करते. सुमारे 10-20 कढीपत्त्याची पाने घ्या आणि त्यांना पाण्यात उकळवा. काही मिनिटांनंतर पाने काढून चहा गाळा.त्याची चव वाढविण्यासाठी मध आणि लिंबाचा रस घाला. सकाळी रिकाम्या पोटी प्यावे.

काळा जीरा(Black cumin)

 हे वजन कमी करण्यासाठी  एक प्रभावी घटक आहे. काला जीरा सेवन केल्याने मधुमेहावर सुद्धा उपयोग होतो, यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी कमी होते. संतुलित रक्तातील साखरेची पातळी  भूक लागू देत नाही. त्यामुळे  शरीरात अतिरिक्त कॅलरी निर्माण होत नाही. काळ्या जिरामध्ये बॅड कोलेस्ट्रॉल(Cholesterol) कमी करण्याचा गुणधर्म आहे.पोटाच्या भोवतालची चरबी कमी करण्यात खरोखर प्रभावी आहे.

जवस (Flaxseed)

 हे प्रथिने (Protein) समृध्द असतात. म्हणून, जेव्हा आपण आहारातील फायबरसमवेत एक चमचे जवस पावडर वापरतो, तेव्हा प्रथिने सामग्री आपली भूक कमी करते. हे आपल्याला अतिसेवनापासून प्रतिबंधित करते आणि त्याद्वारे आपले वजन कमी करण्यास मदत करते. जवस पावडर एक चमचा  घ्या. त्याला पाण्यात भिजत घाला  आणि रात्रभर ठेवा . दुसर्‍या दिवशी, सकाळी उपाशी पोटी प्या.

 लिंबु (Lemon)

लिंबूचे पाणी तुम्हाला हायड्रेटेड (Hydrate) ठेवते, तुमची चयापचय प्रक्रिया योग्य ठेवते , तृप्ती वाढवते त्यामुळे हे सर्व घटक वजन कमी करण्यास मदत करतात.एका ग्लास लिंबाच्या पाण्याने कमीतकमी 6 कॅलरी (Calories) जळतात. यामुळे वजन कमी होते. एक पात्र घेऊन त्यात पाणी उकळवा. एकदा पाणी उकळले की ते बाजूला ठेवा आणि 10 मिनिटे थंड होऊ द्या. नंतर कोमट पाण्यात लिंबू  पिळून ते पाणी प्यावे.

लसूण

लसणामध्ये सूक्ष्म प्रतिबंध करण्याची क्षमता असते.लसूण शरीरात ऊर्जा निर्माण करते. ज्यामुळे शरीरातील चरबी कमी होण्यास मदत होते. हे शरीरातील चयापचय प्रक्रिया(Metabolism) सुधारते. लसूनमुळे भुकेची जाणीव  होत नाही. दररोज सकाळी लसूनच्या २-३ पाकळ्या पाण्यासोबत घ्यावे. किवा कोमात पाण्यात लिंबाचा रस व लसून रस एकत्र करून प्यावे.

Yogasana & Home remedies for obesity

       शरीराला आवश्यक आहे तेवढे खायला हवे; पण व्यायामकरणे टाळू नका. यामुळे शरीराला ऊर्जा मिळते. लठ्ठापणा कमी करण्यासाठी दररोज त्रिकोणासन, अर्धमत्स्वयेन्द्रासन, चक्रासन, वक्रासन, उषत्रासान, पवनमुक्तासन, धनुरासन, सूर्यनमस्कार  इत्यादी आसनाचा  अभ्यास करावा.  

            तुम्हाला आमचा लेख कसा वाटला हे नक्की कळवा.

सुविचार-“मनाची शांतता म्हणजे सुखी  जीवन होय.”